BERAT GECESİ

" Hâ mîm. 2- Apaçık Kitaba andolsun ki, 3- Biz onu mübarek bir gecede indirdik. Çünkü biz uyarıcıyız. 4- Her hikmetli emir o gecede ayırdedilir; 5- Yani katımızdan verilen her emir. Çünkü biz elçi göndericiyiz." ( Duhân sûresi)

Duhân suresinin ilk beş ayeti " mübarek gece" ile ilgili ayetlerdir. Ayetlerde zikredilen " mübarek gece"den maksat, " Berat gecesi", veya " Kadir gecesi" olduğu ifade edilmektedir.

Bin yıllık millet tarihimizde, " Berat gecesi", coşkuyla, heyecanla kutlanmaktadır. Bizim millet tarihinden başka, her hangi bir İslam diyarında kutlandığı, tes'id edildiği vaki değildir.

Ne Suudi ülkesinde, ne Mısır'da, ne Irak'ta, ne Yemen, Katar, nede diğer İslam yurtlarında böyle bir gecenin kutlandığı vaki değildir.

İslam milletleri içerisinde, en çok geleneklere, atalarcılığa bağlı tek millet Müslüman Türk milletidir. Bilhassa, Şii Fatımilerden bu yana, Türkler arasında hışımla, arzu ile, ibadet kastıyla kutlanan " Kandil Geceleri" " Kandil zincirleri", her hangi bir inkita uğramadan, esneklik gösterilmeden kutlanmaktadır.

Yukarıda zikredilen ayetlerde Kur'an'ın indirildiği gecenin önemi vurgulanmaktadır. Bu gecenin Kadir gecesi olduğu: " Biz onu kadir gecesinde indirdik." ayetinden anlaşılmaktadır.

Diğer taraftan, Kadir gecesinin, Oruç ayında yani Ramazanın içinde olduğu da: " Ramazan ayı ki, Kur'ân o ayda indirildi." ( Bakara sûresi, âyet 185 ) buyurulmaktadır.

Dolayısıyla, zikredilen mübarek gecenin, Kadir gecesi mi, Şaban ayının on beşinci gecesi mi olduğu hakkındaki görüşleri değerlendiren Taberi, bu gecenin Kadir gecesi olduğunu söyleyenlerin görüşünü daha doğru buluyor.

Gelenekçi ilim sahiplerine göre; gecede önemli ve mühim işlerin veya emirlerin ayırdedildiği ve meleklerin Rabbin izniyle her emri indirdiği buyurulduğuna göre Kadir Gecesinde çok önemli hükümler icra edilir.

Ancak ifade etmiş olduğumuz gibi Kadir gecesinde veya Berat gecesinde Allah'ın, bir yıllık işleri meleklere teslim ettiği hakkındaki beyanlar sağlam kaynaklı olmadığı gibi , Berat Gecesi adı ile kutlanan gecede sağlam bir hadise, delile veya sahabî kiram sözüne dayanmamaktadır.

Ne hazindir ki, " Berat gecesi" isimli gecede ortam toz duman olmaktadır. Tıpkı iki bayramdan birisi gibi, insanlar, birbirlerine mesaj atmakta, kutlamalar, tebrikleşmeler gırla gitmektedir.

Kandil geceleri, adeta birer kurtuluş gecesi fonksiyonuna döndürülmüş , o gece, nice sarhoşlar bile, kurtulmak, kendini affettirmek için mahalle mescidine gitmekte, hem hocadan dua almakta, hem de o gece imamlar tarafından " Nikah tazelemesi" merasimlerine iştirak etmektedir.

Bir de, üstüne üstlük, Süleyman Çelebi merhumun nakaratlı mevlidinden bahirler okunursa, değmeyin milletimizin keyfine!.. Göklerden, envai çeşit meleklerin yeryüzüne inmeleri, birbirlerini çiğnercesine savrulmaları, bunların da heyecanla anlatılması, insanımızın çok çok hoşuna gitmekte, duygular yoğunlaşmaktadır.

Bilhassa, müridan, mesih, mehdi, sufi çevrelerde, böylesi geceler daha çok ayyuka çıkmakta, o gecelerde, müridlerin rüyaları bile değer kazanmakta, şeyhin üstün (!) kerametlerine destek olmaktadır.

Keşke, mevlid yerine, keramet yerine, şeyhin halüsinasyonları yerine, madem ki, alışılmış geceler bunlar, bu gecelerde, Kur'a gündeme gelmiş olsa da insanlarımız Kur'anla tanışmış olsalardı!,,

Netice olarak;

Ne yazık ki, " Kandiller zinciri", karabasan gibi, tüm ağırlığını milletin omuzlarına yüklemiş, millet efradının bundan şimdilik kurtulması uzak görünmektedir.

Halbuki, her yıl, 14-20 Nisan arasında kutlanan " Kutlu Doğum Doğum" mitoloji ve efsanesi bu yıl terk edildi. Hem iyi bir terk oldu.

Umarız, diğer, uyduruk kandiller zinciri de, terk edilir, terk edilmese bile, Kur'an'ın anlaşılmasına yönelik faaliyetlerle gecenin ağırlığı , fonksiyonel üstünlüğü Kur'an merkezli olur.

Berat gecesi de öyledir. Başkanlığımız, Müftülerimiz, tüm din adamlarımız, Berat gecesinde " eksen kayması"na sebep olarak, gecenin veçhesini, şeklini, alışılmışlıkları bırakabilirler.

Maşallah, hocalarımız, billur sesleri ile aşir okumakta, söz konusu bu aşirlerin Türkçe anlamını da, sebeb-i nüzulünü de, cemaatlere ulaştırırlarsa, çok çok sevaplı, faydalı bir icraat yapmış olurlar.. Selam ve dua ile..

Şerafettin Özdemir