Çocuğumu telefon bağımlılığından nasıl kurtarabilirim?

  • Yazdır
  • A
    Yazı Tipi
  • Yorumlar
Çocuğumu telefon bağımlılığından nasıl kurtarabilirim?
Çocukların telefon, tablet bağımlısı olduğu nasıl anlaşılır? Ekrana bakmaktan usanmayan çocukları oyunlarda ve çizgi filmlerde cezbeden ne? Anne baba çocuğunu bağımlı olmaktan nasıl kurtarır? Tüm soruların cevabını Uzman Klinik Psikolog Merve Keser Yeniakit.com.tr okuyucuları için yanıtladı.

Elinden telefontablet alındığında ağlama krizi geçiren, sabahtan akşama kadar ekrandan gözünü ayırmak istemeyen çocuklara ailenizde, çevrenizde mutlaka denk gelmişsinizdir. Ebeveynler bir yandan çocuklarının telefonla haşır neşir olmasını istemezken bir yandan da o boşluğu neyle dolduracağını bilemiyor. Günü başka bir şeyle doldurulamayan çocuklar ise telefona, tablete bağımlı hale geliyor. Kimi zaman da anne-baba fark etmeden çocuğunu bağımlı hale getiriyor. Özellikle çalışan anne-babaların kafalarını dinlemek için eline telefon verdiği çocuklar ailesiyle kuramadığı iletişimi telefonla kurmaya başlıyor. Peki çocuklar telefon bağımlılığından nasıl kurtarılır? Anne-babalara düşen görev nedir? Yeniakit.com.tr olarak Parem Psikoloji Merkezi'nden Uzman Klinik Psikolog Merve Keser ile çocuklarda telefon bağımlılığına dair konuştuk. İşte Uzman Psikolog'dan okuyuculara altın değerinde tavsiyeler...

Öncelikle bağımlılık nedir?

Bağımlılık, zevke neden olan madde veya davranış üzerinde kişinin kontrolü kaybetmesi, kişinin bağımlısı olduğu şeye ulaşamadığında yoksunluk yaşaması olarak tanımlanabilir. Bağımlılığın pek çok türü bulunmaktadır.

Telefon, internet veya oyunlar üzerinde kontrolün kaybedilmesi de bir bağımlılık mıdır?

Evet bu durum teknoloji bağımlılığı olarak tanımlanmaktadır ve beyinde madde, alkol bağımlılığı ile benzer etkiler oluşturmaktadır.

Anne baba çocuğunun telefon bağımlısı olduğunu nasıl anlar?

Bağımlılığın birçok işareti vardır;

• Telefonda geçirilen süre konusunda zaman yönetiminin zayıflaması ve çocuğun intenette, telefonla daha fazla zaman geçirmeye ihtiyaç duyması,
• Günlük rutin işlerin yapılmasında zorluk yaşanması, sorumlulukların ihmal edilmesi,
• Sosyal izolasyon, aile ve arkadaşların ihmal edilmesi,
• Telefonun duygusal rahatlama aracı olarak kullanılması,
• Fiziksel olarak yorgunluk, halsizlik, uykusuzluk, sırt ve boyun ağrıları, gözlerde yanma, kızarıklık, uyku problemleri bağımlılığın habercisi olabilir.

Telefon, tablet, oyun bağımlılığının nedenleri nedir?

Tüm psikolojik problemlerde olduğu gibi bağımlılık da pek çok farklı nedene bağlı olarak ortaya çıkar. Biyolojik ve çevresel faktörler bağımlılıkta etkilidir. Bazı bireylerin biyolojik olarak bağımlılığa yatkınlığı bulunur. Bağımlı bireylerde beyindeki ödül -ceza sistemi hatalı çalışmaktadır.

Davranış kontrolünde bir zayıflık söz konusudur. Bu durum ise bireyin oyun gibi keyif veren bir yaşantıya sürekli yönelmesine neden olur. Çoğu zaman bağımlılık başka bir problemle birlikte görülmektedir.

Depresyon, sosyal fobi, düşük benlik saygısı, aile içi iletişim problemleri, yalnızlık gibi problemlerin sonucu olarak da ortaya çıkabilmektedir. Yani bağımlılık bazen çeşitli problemlerin sebebi, bazen de sonucu olarak ortaya çıkmaktadır.

Mesela depresif duygular bireyi internette daha fazla vakit geçirmeye yöneltmekte, internette fazla geçirmek de depresif duyguların artmasına sebep olmaktadır. Böylelikle bir kısır döngü ortaya çıkmaktadır. Bu sebeple bağımlılıkta konunun tüm yönleriyle ele alınması oldukça önemlidir

Çocukları kitaplardan çok telefonlarda, oyunlarda cezbeden ne oluyor?

Çocuklarda beynin sözel işlemlerden sorumlu alanı yaşa ve eğitime bağlı olarak zamanla gelişmektedir. Fakat çocukların görsel algılama becerileri oldukça gelişmiştir. Bu durum çocukları renkli hareketli öğeler içeren ekranlara daha fazla yöneltiyor. Çocukların dikkat süresinin kısa olması da sürekli değişken olan ekranları kitaplara göre daha çekici kılıyor. İkinci olarak, ebeveynlerin bilgisayar telefon tablet ekranları ile fazla meşgul olması da çocuklar için olumsuz bir örnek teşkil ediyor.

Bağımlılığın zararları nelerdir?

Bağımlılıkta artan ihtiyaç, azalan doyum vardır. Hayattan zevk almamızı sağlayan beynin haz merkezi olan dopaminerjik sistemde bozulma söz konusudur. Bağımlılıkta gün geçtikçe daha fazla internet kullanma ve ya oyun oynama ihtiyacı duyulur. İnternetin fazla kullanımı ise uyku problemleri, obezite, depresyon gibi pek çok farklı probleme neden olabilmektedir.

Bağımlılığın gelişime ne gibi etkisi var?

Tüm gelişim alanlarını olumsuz yönde etkilediğini söyleyebiliriz. Uzun süre ekrana maruz kalmak fiziksel aktiviteyi azaltır. Özellikle sosyal medyaya geçirilen sürenin fazla olması benlik saygısı ve özgüven üzerinde olumsuz etki bırakmaktadır. Kimlik gelişim sürecinde olan gençler kendilerini sosyal medyada gördükleri bireylerle sürekli karşılaştırmakta ve benlik imajları olumsuz yönde etkilenmektedir.

Sahte hesaplar ya da bireyin sosyal medya hesabında farklı bir imaj çizmesi zamanla kendine yabancılaşması gibi bir problemi doğurmaktadır. Bağımlılık zamanla bireyin hayatına iyice yayıldığı için sosyal ilişkiler için de bozucu bir etkiye dönüşüyor. Aileyle arkadaşla olan iletişim gün geçtikçe azalıyor.

Pandemide artış oldu mu?

Maalesef pandemide pek çok psikolojik problemde artış oldu. Evde daha fazla zaman geçirilmesi, sosyal iletişimin azalması ise özellikle internet kullanımını ve bağımlılığı artırdı.

Telefonu ellerinden zorla almak çocuklarda daha kötü sonuçlar doğurabilir mi?

Zorlayıcı, sert bir tutum çocuğun ebeveyniyle kurduğu ilişkiye zarar veriyor, duygusal bağı zayıflatıyor. Bu sebeple çocukla önceden telefonda geçirebileceği süre konusunda bir çerçeve çizilmeli. Sonrasında da bu süre takip edilmeli. Süre aşımları suçlayıcı eleştirel olmayan bir dille hatırlatılmalı. Süreyi aştığı takdirde bazı mahrumiyetlere maruz kalacağı bildirilmeli ve bunlar uygulanmalı. Bu süreçte tutarlı ve açık bir tutum sergilenmeli.

Kuralları koyarken ve uygularken çocuğun karşısında değil yanında olmalıyız. Hız limitini aşan bir sürücüye trafik polisi ceza yazabilir, ehliyetine bir süre el koyabilir ama sürücüye bağırmaz, sürücüyü aşağılamaz. Ebeveynler de çocuğa yaptırım uygularken davranışa odaklanmalı ve kişiliğe zarar verici tutum ve söylemlerden kaçınmalı

Çocuğunu bağımlı olmaktan kurtarmak için anne babalara tavsiyeniz ne olur?

Öncelikle bağımlılığın biyolojik bir zemini olduğunu ve bu problemin sadece çocukla ilgili olmadığını bilerek sürece başlamalıyız.
Aileler çocukta bu durumu fark ettiklerinde psikolojik destek alma konusunda vakit kaybetmemeli.
Çocukla birlikte geçirilen sürede çocuğun pozitif özellikleri ön planda olmalı.
Çocukla kaliteli vakit geçime konusunda çaba gösterilmeli. Birlikte maça gitmek, basket oynamak gibi çocuğun keyif alacağı etkinlikler planlamalı.
Bağımlılığın dopaminerjik sistemle ilişkisinden söz etmiştik. Sporun dopaminerjik sistem üzerinde düzenleyici etkisi olduğunu biliyoruz. Çocuk ilgi duyduğu bir spor alanına yönlendirilebilir . Akranlarıyla daha fazla zaman geçirebileceği zeminler hazırlanmalı.

Diyanet Duyurular Sayfamız için TIKLAYINIZ

 

Diyanetliler Platformu  Grup sayfamıza katılmak için >>> TIKLAYINIZ

Dini Haberler Grup sayfamıza katılmak için >>> TIKLAYINIZ

Kaynak:Yeni Akit


  • 0
    SEVDİM
  • 0
    ALKIŞ
  • 0
    KOMİK
  • 0
    İNANILMAZ
  • 0
    ÜZGÜN
  • 0
    KIZGIN
İzmir Tüm İlçeleriyle Vesayetçilere 'Hodri Meydan' dediÖnceki Haber

İzmir Tüm İlçeleriyle Vesayetçilere 'Hod...

Android kullanıcıları dikkat! Bu uygulama WhatsApp'ı ele geçiriyorSonraki Haber

Android kullanıcıları dikkat! Bu uygulam...

Yorum Yazın

Başka haber bulunmuyor!